اطلاعات قنات فشارك كهنه

 

نام قنات	فشارك كهنه
استان	اصفهان
موقعيت	اصفهان
بخش	كوهپايه
روستا	فشارك كهنه
مالکين	0
اراضي تحت کشت	0
طول قنات	0
عمق مادر چاه	0
تعداد ميله چاه	0
فاصله مظهر تا محل	0
دبي  قنات	0

---

وبلاگ روستای فشارک- استان اصفهان

وبلاگ روستای فشارک- استان اصفهان

http://rostayefesharak.blogfa.com

کاربر:Fesharak

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پرش به: ناوبری, جستجو

فشارک نام روستایی است در استان اصفهان فشارک در حدود 70 کیلومتری شرق شهر اصفهان قرار دارد در نزدیکی این روستا، معروفترین کوه از کو های جنوبی سلسله جبال کرکس به نام کوه فشارک یا کوه مارشنان یا کوه مس قرار دارد

برگرفته از «http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1:Fesharak»

فشارک

لغت نامه دهخدا

	آوا :	ف ِ رَ
	نوع لغت :	اِخ
	فینگلیش :
	شرح :	دهي است از بخش کوهپايه شهرستان اصفهان ،داراي 930 تن سکنه . آب آن از قنات و محصول عمده اش غله و حبوبات است . (از فرهنگ جغرافيايي ايران ج 10).

فشارک

فشارک

فشارک . [ ف ِ رَ ] (اِخ ) دهی است از بخش کوهپایه ٔ شهرستان اصفهان ، دارای 930 تن سکنه . آب آن از قنات و محصول عمده اش غله و حبوبات است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10).

کلمات قبلی

فشارش	فشارده	فشاردن	فشار خون	فشار آوردن	فشار	فشار	فشار	فشاح	فشاء
فش	فش	فش	فش	فش	فسیورلیس	فسین	فسیلیون	فسیله گه	فسیله گاه

کلمات بعدی

فشارود	فشاری	فشاش	فشاش	فشاغ	فشاغ	فشاغ	فشاغ	فشافاش	فشافش
فشالج	فشالم	فشان	فشان	فشان	فشانان	فشانجرد	فشاندن	فشانده	فشانندگی

سرگرمی ها ی قدیم فشارک

طاقس یا جفت

شرح بازی : این بازی معمولا 2 نفره برگزار می شد 2 طرف در بازی تعدادی معین بادام(پسته-گردو) همراه خود می آوردند یکی از بازیکنان به صورت مخفی 1 یا 2 بادام را در مشت خود قرار می داد وسپس مشت بسته خود را به طرف بازیکن دیگر می گرفت و از وی سوال می کرد طاقس یا جفت و وی یک پاسخ را انتخاب می کرد طاق به معنی یکی و جفت به معنی 2 تا بودن حال اگر فرد گزینه درست را انتخاب می کرد بادام های داخل مشت بازیکن اول از آن او می شد و در غیر این صورت می بایست یکی از بادام هایی که با خود آورده را به بازیکن مقابل دهد این بازی تا تمام شدن بادام های یک طرف ادامه پیدا می کرد

سید محمد علی هاشمی فشارکی

زبان مردم فشارک

زبان رسمی مردم فشارک فارسی است اما کشاورزان علاوه بر زبان فارسی به زبان محلی که زبان پهلوی قدیم است و مشهور به زبان ولاتی میباشد با لهجه ای شبیه لهجه ی مردم یزد و نائین صحبت می نمایند و در فارسی معمولی آنها نیز لغات و اصطلاحات شیرینی مانند کلمات ذیل بکار می رود:

آلاچو= مترسک               

اَلِه= کج                  

اَلُّ= باز شکاری            

اَبشا= طویله بزرگ

اَنَخبری= ناگهانی

اُرمو= نوعی گلابی

بینه= ایوان

بالاپوش= پیراهن               

بُولونی= ویزی بزرگ گلی        

بَدنِمِش= زشت               

تُورک= واکسن              

تُخُلی= بَرّه                

تنگی= کوزه   

پچلی= آشغال                  

پایه= رعد و برق

جُل= پارچه                                

جُل هم وَرسی= دم فرشی          

جِرجِرون= قاشق زنی         

چُلِه= پنبه

چنا= چربی                        

چندری= پوست

جنجولی= تاب بازی                         

چوپالی= شاخه های کوچک درخت       

چزه= دنبه سرخ کرده گوسفند    

چوچووِه= دارکوب               

حِسن= چاق

حقه= قوطی

خَرَند= ایوان

خوش وا= نان روغنی

دَمِه جا= رشوه

دِوه= جرمی که از کره بدست می آید

رونه= ساعت آبی

ریقمز= جرزن

سُچُرّی= نوعی خار

سَزِّه= نوعی خار

سَخَنواری= اتاق پذیرایی

سولدونی= اتاق تاریک

شاکی= سیلی

شکمبه= سیراب

فِلّه= آغوز

فِکّا= شبیه

قادمه= نخ

کُوره= بچه

کَپه= خواب        

کُورمیلی= قندیل               

کُرپه= کوچک               

کُجی= دگمه            

کاچی لپی= گونه بزرگ          

کُچه= جوانه               

کُوکُومه= جغد              

گوندولی= گرد             

گالش= کفش            

گُندی سره= جوجه تیغی          

گوریدن= بهم ریختن          

لَته= کرت                 

لَخشیدن= سُرخوردن

لَندِهور= بزرگ

لنج= لب

لیویر= دهان

مالمالی= مارمولک

مُل= گردن

مژه= سکوت

مواجب= مستمری

مَزَنه= مثل اینکه

ناچاق= بیمار

ورمالید= فرار کرد

هَندو= روی هم ریختن چیزی

هتفتی= نان کلفت

هلرمه= بزرگ

هولوند خورد= کج شد

هورم= بخار

همبونی= کیسه چرمی

هالی= نوزاد

شماره   لغات   =   معانی
1   ُشتا   =   کانال های سر پوشیده ¦nbsp;
2   اَ لّو    =   باز (پرنده ی شکاری)
3   ابشا   =   محل نگهداري حيوانات
4   اجسی   =   ناگهانی
5   ازره    =   بی خود (azare)
6   اکبیر   =   بلا
7   الو گرفت   =   آتش گرفت
8   امپسا.این پسا   =   اینبار.این دفعه
9   انغفری    =   (anaghferi) زمانی که انتظار کاری وجود ندارد
10   انگولی   =   انگشت ِ کوچک
11   اوراده برو    =   برو آن طرف
12   اوشکنده   =   به اغلی که در دل کوه ساخته میشود
13   ای ما   =   یک نوع صوت افسوس مانند اخه
14   ایراده بیا    =   بیا این طرف
15   ایکو وه   =   سگ
16   بادیه   =   کاسه بزرگ
17   بخرته    =   (bekharte) بخور
18   برم آب تر کنم   =   آب به زمین بدم
19   بو چیویلی میاد   =   بوی بد میاد
20   بولونی   =   تُنگ
21   به-دا   =   نوعی تعریف کردن
22   بی نِمِش   =   زشت
23   پٍُره   =   پسر
24   پَچَل   =   کثیف
25   پَندره   =   احتمالا ، فکر می‌کنم
26   پُشتا   =   کانال‌های سر پوشیده
27   پاچه گندیده    =   نا مرتب
28   پاچه نداره    =   شلاخته
29   پالون   =   لباس الاغ‌ها
30   پوریچی   =   ریز ریز
31   پیاله   =   کاسه کوچک
32   پیلی   =   وسیله که با آن موی بز را می ریسند و قادمه درست می کنند¦nbsp;
33   تَعَّ   =   بتّرکی
34   تَمباته   =   گوجه‌فرنگی
35   تُنگی   =   کوزه
36   تپه   =   نر (nar)
37   تسبيح   =   واحد شمارش خود روستا
38   تنبون   =   شلوار
39   تنور ماله   =   پارچهای که تنور را با ان تمیز میکردند
40   تنوره   =   چاهی که اب آسیاب در آن جمع میشود
41   توره   =   شغال
42   تیریشنه   =   ریشه های چوب¦nbsp;
43   تیز دونه   =   ریزه میزه
44   تیغ داره   =   جوجه تیغی واتوری -غذای آبکی
45   جُل   =   پارچه کهنه
46   جُل ورسی   =   نوعی زیر انداز که با پارچه‌های کهنه می‌دوزند
47   جغتابلا   =   جخ تازه
48   چَپه زدن   =   دست زدن ، کف زدن
49   چُوله   =   کج
50   چپه   =   دست زدن¦nbsp;
51   چراغ تیریک   =   چراغ زنبوری ، چراغ توری
52   چشم پِلشتی کردن‌   =   نگاه و نظر بد کردن، هیزی و چشم‌چرانی کردن
53   چکو چوله   =   کج
54   چمچمال   =   مریض احوال¦nbsp;، ناخوش
55   چنجولي   =   (chanjoli)تاب
56   چندری   =   چیز بیخود
57   چنگولی   =   تاب ِ بازی
58   چوآلی   =   هیزم
59   چوال   =   (javal):نوعی کیسه با ظرفیت زیاد که با قادمه درست می شود ¦nbsp;
60   چوری   =   جوجه
61   چوریچی   =   جوجه کوچک¦nbsp;
62   چووالی   =   چوب نازک¦nbsp;
63   چووه   =   چوب بلندی که جلوگیری می‌کند از آب سرخ (توپی)
64   حَسوم شدن   =   تعطیل شدن
65   حُقه   =   قوطی
66   حالم هم ور شد   =   استفراغ کردن
67   حرف پوسیده    =   حرف چرت و پرت
68   حرف های کَلا پَتره    =   حرف های بی ربط¦nbsp;
69   خَلا   =   توالت
70   خُلی، ظالمی، چنبری و شمری   =   نامی برای سگ‌ها
71   خِشم کردن   =   قهر کردن
72   خرناسه   =   (khornase)خور و پوف¦nbsp;
73   خل خلی   =   (khol kholi) طوفان , گردباد
74   خود گیر   =   به طرف خود بکش
75   دُته   =   دختر
76   دُشو ِل   =   غُدّه
77   دالوکی   =   نوعی گون
78   دایزه   =   خاله
79   دلم اُراق شد   =   حالم ازت به هم می‌خورد
80   دما   =   هوا کش تنور نانوایی
81   دیفال   =   منظور همان دیوار است
82   رفه   =   (rafah)طاقچه هاي طولاني در اطاق
83   رونکی   =   قسمت تحتانی الاغ را می‌پوشاند
84   ريق مز   =   بي مزه بازي
85   زُمخت   =   کلفت
86   زادو رود   =   به تسلهاي يك خانواده ميگويند
87   زلو    =    (zeloo):هم به زالو گفته می شود و هم نوعی زیر انداز سنتی است ¦nbsp;
88   زیر جومه   =   زیر شلواری
89   سَرخ   =   استخر (محل جمع شدن آب قنات)
90   سُک   =   چوب
91   سُم تِری   =   لاغر و نحیف¦nbsp;
92   سامون   =   سنگ چينهاي بين مزارع - اختلاف ارتفاع بین مزرعه‌ها
93   ستاره کوره   =   ستاره کم نور¦nbsp;
94   سرنی    =   آبشار
95   سزه   =   نوعي بوته در فشارك
96   سورني   =   ابشارهاي بزرگ
97   سونبولی   =   بوی سوختن
98   سيبيل موش   =   نام تپه اي در فشارك
99   شُلِینا   =   آدم ِ شل و ول
100   شالّا   =   ای کاش

101   عزاره   =   بچه ننه
102   غاز   =   واحد شمارش اب مزارع فشارك
103   فاتحه بندازیم    =   فاتحه بخونیم
104   قُمه   =   محل خروج آب سَرخ
105   قادمه   =   (ghadmeh):نوعی نخ که از موی بز درست می شود ¦nbsp;
106   قال کردن   =   سر و صدا کردن
107   قر قشوم   =   یخبندان
108   قراب   =   مغرور
109   قلوه حال آوردن   =   لذت بردن
110   قوش   =   عقاب
111   کِویج   =   زالزالک
112   کپه    =    (kope) تپه
113   کپه ارمنی    =   بیماری سالک ¦nbsp;
114   کلکی   =   چوب بلند و سرکجی که به کمک آن شاخه های بالای درخت را پایین می آورند
115   کلوخ کوب   =   چاق و خپل¦nbsp;
116   کوجی   =   دگمه
117   کوچی پیش    =   خیط کردن
118   کودره   =   بچه ،¦nbsp;توله
119   کوفت   =   زهرمار ، مرگ
120   کوفتی   =   ایکبیری
121   کول ِ مرجون    =   گوشه گیر و کِسل، افسرده¦nbsp;
122   کومه   =   محل خروج آب آسیاب
123   كاچي بي بي سه شنبه   =   نوعي غذا كه از ارد گندم تهيه مي شود و با مربا خورده مي شود بيشتر براي دختر هاي دم بخت پخته مي شود
124   كاچي لوپي   =   ادم چاق
125   كوپچي كرا   =   نام يك تپه بلند در كنار كار خانه فشارك
126   كورمولي   =   قنديل
127   كوكو معو   =   جغد
128   گاتوري   =   كسي كه گتره اي كار ميكند¦nbsp;
129   گاگار   =   نادان ،خر
130   گاهاس   =   شاید
131   گراته   =   ادم بي منطق
132   گلاره   =   جایی که درخت به چند شاخه تقسیم میشود
133   گلازنه   =   بندال یاآویزون
134   گلنگه باقر   =   خر منهاي فشارك
135   گندالی   =   بزرگ شدن¦nbsp;
136   گو بیچی   =   قد کوتاه
137   گودالی   =   چاله
138   گوزتوره بازی    =   جرزنی، تقلب
139   گوندي سره   =   جوجه تيغي
140   لا   =   درّه
141   لا رفتن   =   از بین رفتن
142   لاچه   =   يكي از محلهاي فشارك
143   لاخلی    =   مخفی کاری
144   لب نمتي.دوگاله.رزگاله   =   نامهاي از دشتهاي فشارك
145   لته   =   مزرعه
146   لونجوره   =   صورت نشسته
147   مِزقون   =   ساز
148   ما نداری   =   یعنی بمیرم برات
149   مدخون    =   محل زندگی چو پانان
150   مطبخ(مدبخ)   =   آشپزخانه
151   مقبول   =   قشنگ
152   موردوله    =   موریانه
153   مول   =   گردن
154   میلی   =   گربه
155   نَپَندره   =   اینطور فکر نمی‌کنم، نه اینطور نیست
156   نِمِشم نمی‌ره    =   اکراه دارم، رغبت نمی‌کن
157   ناغافلی   =   ناگهان
158   واز   =   نوعی چنگک جهت هموار کردن زمین کشاورزی
159   واسرای    =   یعنی توروکسی ایستادن .زبان درازی کردن¦nbsp; مثلااین پسره واسه من واس رای می یاد.جملاتی که پدران می تونن واسه پسرشون درموقعه زبان درازی وجواب سوالی کردن اونابه کارببرن (vasrae)
160   ور کِلاشیده   =   ژولیده و نامرتب¦nbsp;
161   ور کشیدن   =   بالا کشیدن
162   ور مالیدن   =   فرار کردن
163   ورجه کردن   =   پریدن
164   ورگلی حنا   =   مدخل حنا
165   هورني    =   ابشار كوچك

سید محمد علی هاشمی فشارکی

نیم نگاهی به اسامی بعضی از اماکن قدیمی فشارک

1- آسیاب های مخروبه کالیوز، مه آباد و دشت فشارک که مربوط به دوران قبل از ویرانی فشارک بوده است

 2- گورستان دامنه کوه شِدِه که مربوط به زردشتیان و متعلق به دوران قبل از اسلام در ایران بوده است

 3- آسیاب فعلی فشارک

4- حمام کوچکه فشارک

5- گلخن
 6- حمام بزرگه فشارک

 7- ساختمان قدیمی حضرت احمد بن موسی (ع) که کاملاً تخریب و تجدید بنا گردیده است

 8- ساختمان مسجد پائین که کاملاً تخریب و مجدداً تجدید بنا گردیده

9- ساختمان قدیمی حسینیه که کاملاً تخریب و تجدید بنا گردیده

 10- خانه وقف که کاملاً تخریب گردیده

11- منزل میر علینقی اول

 12- قنات فشارک

13- سنگ مقابر گورستان دامنه کوه لافرخه 14

- قنوات مزارع فشارک

 15- شبستان مسجد جامع

16- آسیاب حنا
17- اشکنده ها

 18- بازارچه

 19- آب انبار

 20- قلعه ها

 21- برج ها.

سید محمد علی هاشمی فشارکی

موقعیت طبیعی و جغرافیایی فشارک

فشارک با طول و عرض جغرافیایی 19-52/ 47-22 و پلاک[1] 438 از بخش 19 اصفهان پاره ای از بهشت برین است با آب و هوایی بسیار مطبوع و دل انگیز و دره هایی عمیق و کوههایی رفیع در آنجا به چشمه سارهای جوشانی برمی خوریم که متصل است به سلسله جبال سر به فلک کشیده کرکس.آنجا منطقه ای است وسیع با بوته زارها و بیابانهای[2] بکر و جذاب در آنجا اراضی مزروعی و اشجار از آب سرد و گوارای قنوات گبری که کاریزهای آن شن زارهای کوههای[3] گرانیتی است سیراب می گردد.آب و هوای بهاری و معتدل فشارک و خاک مستعد و حاصلخیزش موجب گردیده تا کشاورزان بانشاطی وصف ناپذیر در باغستانهای آن بصورت سنتی، گندم، جو، ذرت، زعفران، شاهدانه، سیب زمینی، شلغم، کدو، چغندر، خیار، نخود، لوبیا، ماش، عدس گارس، بلال، زردک، سبزیجات و اشجاری مانند گردو، بادام، گلابی، آلبالو، زردآلو، زرشک، هلو، ارمو، گُنجینی، سنجد، سیب، کاج، انگور، توت، انار، خیار، کبود، گل محمدی، بید، بیدمشک، انجیر و اخیراً پسته و زیتون کشت نمایند. همچنین دشت وسیع و دره های پیچ در پیچش موجب شده تا انواع و اقسام گیاهان و حیوانات وحشی مانند آهو، تیهو، گربه، گراز، مرغ، بز، خرگوش، لاک پشت، خروس، الاغ، چوچووه (دارکوب) شانه به سر (هدهد) گنجشک، قناری، آلّو (باز شکاری)، شاهنگ (شاهین)، بلبل، گنجشک چله (دم جذ بانک)، چکاوک، مار، عقرب، رتیل، عنکبوت، افعی، سگ، تیغ داره (جوجه تیغی) موش، مارمولک، سار، محی، پژمژه، کبوتر چاهی، کلاغ ژاره (زاغ)، کبک، قورقوری، فاخته، جغد، سینه سرخ، بره آهو، روباه، شغال، گرگ، چلچله و گیاهان دارویی و غیر دارویی نظیر شکرگولی (شکر تاقار) آویش، اشم، گلهای وحشی، داسی، گون، رَواز (ریواس)، شنگ، کلاسور، تنیره، تیغ، سزه، سیر کوهی، بادام کوهی، قارچ کوهی، پیاز کوهی، سبزی کوهی، کپی، سچّوری، بوته بوری، سبیل موش، کشکاله، فلق، پیازچه، شور، اردولوک، گز، اسفند، روازی، مژو، نعنا، پونه کوهی، هندوانه ابوجهل، تلخه، بوجود آید.

[1]. پلاک 438 اصلی ابنیه و املاک فشارک بخش 19 اصفهان و پلاک 439 اصل قنات فشارک.

[2]. دارای دو بیابان بنامهای 1- لردکاشتریا از مزرعه هشوه تا حجۀ آباد و مزرعه حاجی حسن 2- لردپائین از مزرعه دُر گرتاورتان.

[3]. آب بعضی از مزارع فشارک از کوههای آهکی سرچشمه می گیرد که کیفیت آب آن مزارع نسبت به مزارعی که از کوههای گرانیتی سرچشمه می گیرند پائین تر است.

سید محمد علی هاشمی فشارکی

نیم نگاهی به جمعیت کنونی فشارک

قرنها از عمر فشارک می گذرد و هر روز بر جمعیت این شهر زیبا افزوده می شود بگونه ای که جوانان و کودکان طوایف، همدیگر را نمی شناسند و نسبت به یکدیگر غریبه شده اند. جمعیت کنونی فشارک به دو دسته بزرگ تقسیم می شوند[1].

الف: طایفه فارسی گو که عبارتند از: 1- فرزندان اسماعیل خان شهر آبی 2- ساداتی که از نسل امیر مشرف الدین طباطبائی زواره ای می باشند 3- سادات حسینی که از کهنگ و کوهپایه آمده اند و از نسل سید قربان حسینی کهنگی هستند.

ب: طایفه ولاتی گو: که از شهرهای مختلف آمده اند و جمعیت متحد و یک شکلی را تشکیل داده اند و عبارتند از:

1- طایفه علیشاه و صنع الهی ها که جد آنها اسماعیل از لاسیب جهت راه اندازی آسیاب به فشارک می آید و پس از راه اندازی آسیاب در فشارک ماندگار می شود ایشان اولین گروه از طایفه ولاتی گو می باشد که به فشارک مهاجرت نموده اند.

2- اولاد مطلب و اولاد قدیر که از سسنا و گشگان به فشارک آمده اند.

3- اولاد مهدی باقر و اولاد سبزه که از کردآباد به فشارک آمده اند.

4- اولاد حاج علی اکبر و محمد (حمامی ها) و حاج عبدالوهاب که از حبیب آباد به فشارک مهاجرت کرده اند.

5- اولاد عبدالله بندی و علی بندی و حسین علی باقر که از گشگان به فشارک آمده اند و اولادبندی افراد متمولی بوده اند.

6- اولاد عقدائی و رحیم که پس از قحطه سالی به همراه اسماعیل خان قهی به فشارک می آیند اسماعیل خان قهی از ایل قشقائی و اهل شیراز بوده است ایشان بهنگام قحطه سالی بعضی از املاک فشارک را خریداری می کند و گوسفندانش را جهت چرا به فشارک می آورد.

7- کرم: وی مالیات بگیر میرزا آقا بوده و از کوهپایه به فشارک می آید و در فشارک مسکن می گزیند.

8- علی فرزند یعقوب ایشان اهل کوهپایه بوده و سپس به فشارک می آید.

9- عباس کوپائی پدر بزرگ حاج سلمان و حاج اباذر که به درخواست میرزارضا فرزند میرزا حسین بعنوان قصاب و مجری مراسم سوگواری ائمه (ع) راهی فشارک می گردد.

10- اولاد عزیز که از سبزوار به فشارک می آیند و جد آنها حسن محمد رضا است.

[1]. بعضی طوایف مانند اولاد حاج علی عسگر که از تودشک چو به کیریچی و از کریچی به فشارک آمده اند مستقل می باشند.

سید محمد علی هاشمی فشارکی

«نیم نگاهی به تاریخ فشارک بعد از ویرانی»

دیر زمانی می گذشت و فشارک و مزارع آن متروک و مخروب به دور از انظار جستجوگران سازندگی در آرزوی آبادانی بسر می برد هر چند که آبهای سرگردان از قنوات قدیمی و خراب و چشمه سارهای جوشان، آنرا به مرغزاری سرسبز و باصفا مبدّل کرده بود و پیوسته مراتع و آبشخورهای آن مورد بهره برداری رهگذران و چوبداران دور و نزدیک مانند مزرعه شور قرار می گرفته، لکن کسی در اندیشۀ عمران و آبادانی آن نبوده است تا اینکه همزمان با اقتدار دولت صفویه و بسط امنیت و ثبات در سراسر کشور این انتظار تلخ بسر می آید و مورد توجه دو یکّه سوار بنام اسماعیل[1] و ستارخان شهر آبی که بارهای بار مسیر شهراب به وِیر را زیر سُم ستورانشان سپرده بودند و همسرانشان متعلق به شهر خفته در کنار کویر یعنی قهپایه می باشد قرار می گیرد و آب شیرین و علفزار سرسبز آن، آنها را از حرکت بطرف وِیر بازمی دارد اسماعیل که همّت والا و عزم بالائی دارد در کنار زمزم پوشیده از گل و لای کویر اطراق می کند و مشغول احیاء و توسعه آن می شود و پس از آبادانی نام آنرا قلعه[2] می گذارد و کمی پائین تر جوشش آبی زلال که فشار اندکی دارد ستار را فریفته خویش می گرداند و رؤیای آبادانی را در روح و اندیشه او می گستراند و پس از آبادانی نام آنرا فشارک[3] می گذارد و چون از زوجه اش دختر غلامحسین کوهپائی صاحب فرزند نمی شود آنرا وقف مسجد جامع عباسی (امام) اصفهان می کند البته نباید تلاش بی وقفه این دو بزرگ مرد و فرزندان آنها را در کوهپایه فراموش نمود چرا که هنوز هم سالمندان و بزرگان کوهپایه از دروازه ملاکریم فرزند اسماعیل خان به عظمت یاد می کنند بعدها فرزندان بزرگ مردی به نام میرمحمد رفیع طباطبائی زواره ای به جمع بانشاط و پرتلاش ستار و اسماعیل می پیوندد لکن علت این تعلق[4] بر ما پوشیده است فقط یک چیز مسلم و مبین است که فرزندان میرمحمد مورد احترام ستار و اسماعیل و همچنین ملاجعفر[5] و غلامحسین کوپائی بوده است چرا که بهترین منازل که از نظر وسعت و صفا بی نظیر بوده است را در اختیار آنها قرار داده اند منازلی که جوی آب شب از آنجا عبور می کند برای مثال می توان به منزل میرعلی نقی اول که شامل خانه های مرحوم حاج میرمحمد علی، حجۀ الاسلام سید مرتضی، سید ابوالقاسم، حجۀ الاسلام حاج سید مصطفی، خلیل ا... و حاجیه مریم بیگم ا

ست و از امنیت و زیبایی خاصی برخوردار می باشد، اشاره کرد. به هر حال فرزندان میرمحمد تحولی نو، عمیق و پایدار در کوهپایه و فشارک ایجاد می نمایند و آنرا تبدیل به حوزه باعظمت علم و تحقیق می کنند.

[1]. داستان اسماعیل و ستار را اینجانب فقط از سرور ارجمندم جناب آقای محمدعلی محمدی شنیده ام و دیگر سالمندان فشارک اظهار بی اطلاعی می نمایند. همچنین سنگ مقبره و دست نوشته ای تاکنون از آنها نیافته ام.

[2]. فعلاً نام آن قلعه کهنه می باشد.

[3]. فعلاً نام آن فشارک کهنه می باشد.

[4]. به احتمال قوی این تعلق سببی بوده است چون از زمانهای گذشته بین این دو طایفه ازدواج های زیادی صورت گرفته است.

[5]. پدر همسر اسماعیل خان.

سید محمد علی هاشمی فشارکی

نیم نگاهی به تاریخچه روستاي فشارک قبل از ویرانی

مدتها است که فکر تحقیقی عمیق و بدور از شائبه در زمینه تاریخ فشارک ذهنم را بخود مشغول نموده و مرغ دل هر روز در اوج آسمان آبی فشارک به پرواز درمی آید و از بلندای کوه مارشینان متفکرانه ردپای سبز گذشتگان را می نگرد و از افسون آنهمه زیبائی که بجای گذارده اند تا پاسی از شب در معابر و مقابر بدنبال اسرار ناگشوده روان است اما افسوس که با گشایش هر گره هزاران هزار مجهول دیگر بر سر راهم قرار می گیرد. امروز 25/12/70 اندیشه ی حیرانم مرا به کُنجی فرا می خواند تا از گنج گفتار گذشتگان دیناری زنگار گرفته به من ایثار کند، پس از کلنجاری کوتاه سرانجام قلم مبهم و کم رنگ خویش را بر سینه ورق لرزان برقص وامیدارم و حاصل آن سطوری است ناتمام بنام نیم نگاهی به تاریخ فشارک اما چه سود نیم نگاهی است از پشت چشمان تاریکی که فقط عشق دیدن دارد و این کار نرگسان تیزبینی را می طلبد که به اندک غمزه ای غوغائی در دل شیفتگان تاریخ گذشته قوم ما بیفکند و به اشارت اندیشه زلال آنها تشنگان بی قرارِ غرق در سراب تردیدها را منوّر و سیراب گرداند لذا بدینوسیله دست طلب به سوی سروران عزیزم از تمام اقوام و طوائف دراز می کنم و با بستن پل خضوع آن عزیزان را اغنیائی سخی می پندارم که اطلاعات ناقص و ناقض مرا در زمینۀ موقعیت طبیعی و جغرافیایی فشارک، محصولات، مزارع، کوهها، گیاهان، قنوات، صنایع، معادن، حیوانات، جمعیت، نژاد، زبان، مقابر، آداب، سنن، خاطرات و آثار گذشتگان کامل نمایند تا انشاءالله به کمک و مساعدت یکدیگر تاریخ پرباری را به رشته تحریر درآوریم اما بعد، سیری کوتاه در تاریخ فشارک قبل از ویرانی: از آثار به جای مانده از گذشتگان و قبور کشف شده اینگونه استنباط می گردد که ساکنین اولیه این دشت دل انگیز گبرنشین و اهل تمدن بوده اند هر چند که با ظهور دین مبین اسلام و نشر آن در ایران به اسلام متمایل می شوند بگونه ای که قبرستان آباء و اجدادی خویش که در دامنۀ کوه شِدِه واقع شده است را رها می نمایند و گورستانی نو به سبک گورستان مسلمانان در دامنۀ کوه لافَرَخِه ایجاد می کنند، سنگ قبر هفتصد سالۀ بدست آمده نشانگر آنست که سالیان طولانی ندای اذان مؤذن در این دشت طنین افکن بوده است همچنین ویرانه های بجای مانده از کارگاههای ذوب سنگ آهن در اطراف پاوازا و کارگاههای شیره کشی واقع در تپه های مورزه آباد و مخروبه های جالب و دیدنی کوره های آجرپزی و آسیابهای خراب کالیوز و ماه آباد[1] حکایت از تمدنی کهن با مردمی سخت کوش دارد که سالیان سال زمستانهای سرد و طولانی را پشت سر نهاده اند و با آغاز فصل بهار و وزش نسیم بهاری از دل کوه سر به فلک کشیده مارشینان، با شقایقهای روئیده بر بستر صحرا همنشین شده اند و در شُوری شورانگیز زندگی مرفّه و پرجاذبه ای را پی ریزی می نموده اند. تا اینکه در یک روز غم انگیز سیلی ویرانگر طومار زندگی آنها را درهم می پیچد بطوریکه در بعضی از جاهای پست، گل و لای به جای مانده از این سیل عظیم به بیش از پانزده متر میرسد و پس از حفر پانزده متر به آثار حیات برمی خوریم البته اماکن بلند و مرتفع مانند دامنۀ کوهِ شِدِه تا حدودی از این ویرانی در امان مانده است.

[1]. ماه آباد: مزرعه ای نزدیک امام زاده احمد بن موسی الکاظم (ع) فشارک معروف به مَباد.

سید محمد علی هاشمی فشارکی